Papieska Rada ds. Popierania Jedności Chrześcijan opublikowała przed kilkoma dniami zatwierdzony przez biskupa Rzymu – Franciszka, nowy dokument: „Biskup i jedność chrześcijan: Vademecum ekumeniczne”. W swoim założeniu ma on trafić do rąk wszystkich katolickich biskupów świata, ale po jego lekturze stwierdzam, że powininen znaleźć się na półce każdego katolika, który chciałby zorientować się, jak Kościół katolicki podchodzi do tematu jedności.
Vademecum jest znakomicie skompilowaną esencją dokumentów na rzecz jedności, wydanych od Soboru Watykańskiego II, aż do po dzień dzisiejszy. Zawiera zbiór kluczowych i podstawowych informacji, w tym również tych o charakterze bardzo praktycznym. Dokument zawiera najważniejsze myśli teologiczne, a także wskazuje na wiele zasad i zadań budowania i dalszego kształtowania jedności przez katolickich biskupów. Zasadniczo Vademecum nie wnosi jakichś szczególnie nowych, przełomowych informacji, ale z uwagi na to, że jest adresowane do biskupów, zawiera pewne wskazania, które nie były tak wyraźnie ujmowane w innych miejsach. Myślę, że warto zwrócić uwagę na przynajmniej kilka z nich.
„Biskup jako pasterz trzody, posiada odrębną odpowiedzialność aby wszystkich zgromadzić w jedno. (…) Służba na rzecz jedności nie jest jednym z zadań posługi biskupiej, ona jest jej fundamentem. Biskup powinien odczuć pilną potrzebę promocji ekumenizmu (Apostolorum Successores, §18). Troska o jedność, zakorzeniona w jego osobistej modlitwie, musi być wyrażana w każdej części jego posługi: w jego nauczaniu wiary, w jego posłudze sakramentalnej i w jego decyzjach pasterskiej troski; [biskup] jest wezwany do budowania i umacniania tej jedności, o którą Jezus modlił się podczas Ostatniej Wieczerzy (por. J 17).”
[Vademecum, 4. Biskup jako „widzialna zasada” jedności]
„Wymiar ekumeniczny powinien być obecny we wszystkich aspektach i dziedzinach formacji chrześcijańskiej. (…) Ekumeniczny wymiar formacji seminaryjnej jest szczególnie podkreślony i zaleca się, aby wszyscy seminarzyści mieli doświadczenie ekumeniczne.”
[Vademecum, 12. Streszczenie Dyrektorium Ekumenicznego odnośnie formacji]
„Wysiłki na rzecz wspierania i wzmacniania komunikacji, mogą odgrywać kluczową rolę w przybliżaniu Chrześcijan bliżej siebie. Ci, którzy reprezentują Kościół w komunikacji społecznej powinni być przeniknięci skłonnością, aby kłaść na to szczególny nacisk. Obecność katolików w mediach powinna uwidaczniać, że szanują oni swoich chrześcijańskich braci i siostry, oraz że są ludźmi otwartymi na słuchanie i uczenie się od nich.”
[Vademecum, 13. Ekumeniczne podejście w przestrzeni mediów]
„Coraz częściej internet jest medium, za pośrednictwem którego świat postrzega oblicze Kościoła. Jest to miejsce gdzie zarówno katolicy, jak i inne osoby, znajdą przedstawiony lokalny Kościół i to tutaj będą konfrontować swoje priorytety i obawy. Należy zwrócić uwagę na ten nowy wymiar życia kościelnego. Troska Kościoła o jedność chrześcijan wynikająca z posłuszeństwa Chrystusowi, oraz nasza miłości i szacunek dla innych wspólnot chrześcijańskich powinien być od pierwszej chwili widoczny na diecezjalnej stronie internetowej.”
[Vademecum, 14. Zalecenia dla diecezjalnych stron internetowych]
„Biskup diecezjalny jest proszony o wydanie zgody dla zawarcia małżeństwa międzywyznaniowego, a niekiedy o zwolnienie z zawarcia ślubu w obrzędzie katolickim. Małżeństwa mieszane wyznaniowo nie powinny być traktowane jako problemy, ponieważ nierzadko są wyjątkową przestrzenią budowania jedności chrześcijan (zobacz Familiaris Consortio §78 i Apostolorum Successores § 207). Jednak pasterze nie mogą być obojętni na ból podziału chrześcijan, który jest doświadczany w kontekście tych rodzin, być może ostrzej niż w jakikolwiek innym kontekście. Opieka pasterska rodzin międzywyznaniowych, począwszy od przygotowania pary do małżeństwa, aż do towarzyszenia duszpasterskiego parze mającej dzieci i przygotowania tych dzieci do sakramentów, powinna być przedmiotem zarówno troski diecezjalnej, jak i regionalnej. Powinien zostać podjęty szczególny wysiłek, aby zaangażować te rodziny w ekumeniczne działania parafii i diecezji. Wspólne spotkania chrześcijańskich pasterzy, celem wspierania i podtrzymywania tych małżeństw, mogą być doskonałą przestrzenią dla ekumenicznej współpracy (patrz ED §147).”
[Vademecum, 35. Małżeństwa mieszane wyznaniowo]
I na koniec kilka wybranych praktycznych rekomendacji dla biskupów:
- robić pierwszy krok, aby umożliwić spotkania z przywódcami innych chrześcijan
- modlić się osobiście i publicznie za innych chrześcijańskich przywódców
- słuchać i czerpać (uczyć się) z inicjatyw pasterskich podejmowanych przez inne wspólnoty
- podejmować hojne działania, wspierając pasterską pracę innych wspólnot chrześcijańskich
- spotykać się i słuchać doświadczeń rodzin międzywyznaniowych żyjących w diecezji
Polecam lekturę całego dokumentu. Znajdziesz go tutaj.
